یادگیری علایم نگارشی و کاربرد آن

4- دو نقطه (: )

از این نشانه ، بیشتر در موارد زیر استفاده می شود :

الف) پیش از نقل قول مستقیم ؛ چنانکه : رسول اکرم (ص) می فرماید : مسلمان کسی است که مسلمانان از دست و زبان وی در امان باشند .

ب) پیش از بیان تفصیل مطلبی که به اجمال بدان اشاره شده است ؛ چنانکه : لقمان را گفتند : ادب از که آموختی ؟ گفت : از بی ادبان : هرچه از ایشان در نظرم ناپسند آمد ، از فعل آن پرهیز کردم .

ج) بعد از واژه یا لغتی که معنی ان در برابرش نوشته می شود ؛ چنانکه :            برد :  سرما                صیف : تابستان

د) بعد از کلمات تفسیر کننده از قبیل « یعنی » ، « چنانکه » ، « برای مثال » ، «عبارتند از» و نظایر آنها ؛ چنانکه : برخی از عوامل موفقیت عبارتند از : 1) توکل به خدا 2) اعتماد به نفس 3) تلاش و کوشش .

5- گیومه (« » )

این نشانه ، در اکثر موارد برای نشان دادن آغاز و پایان سخن کسی غیر از نویسنده است که در اثنای نوشته وی آمده؛ یا برای مشخص تر کردن و برجسته نشان دادن کلمه یا اصطلاحی خاص به کار می رود و موارد مهم استفاده از آن به شرح زیر است :

الف) وقتی که عین گفته و نوشته کسی را در ضمن نوشته و مطلب خود می اوریم ؛ چنانکه : سعدی می گوید: « هرکه سخن نسنجد ، از جوابش برنجد »

ب) در آغاز و پایان کلمات و اصطلاحات علمی و یا هر کلمه و عبارتی که می خواهیم آن را مشخص و ممتاز از دیگر نشان دهیم ؛ چنانکه : کلمه «کالچر » انگلیسی را در فارسی ، معدل «فرهنگ » دانسته اند .

ج) در ذکر عنوان مقاله ها ، رساله ها ، اشعار ، روزنامه ها ، آثار هنری و فصل ها و بخش های مختلف یک کتاب یا نوشته ؛ چنانکه : باب هشتم گلستان سعدی ، « در آداب صحبت » است .

6- سه نقطه ( ... )

این علامت برای نشان دادن کلمه یا کلمات یا عبارات یا جمله های حذف شده و یا افتادگیها به کار می رود ، خواه در اول مطلب باشد یا وسط یا آخر ؛ چنانکه: چیز هایی نظیر قلم ، مداد ، پاکن و ... را لوازم التحریر می گویند .

7- نشانه تعجب ( ! )

علامت تعجب ، تنها نشانه تعجب و شگفتی نیست ، بلکه بیشتر در پایان جمله هایی می آید که یبان کننده یکی از حالات خاص و شدید عاطفی یا نفسانی است ؛ از قبیل «تعجب » ، « تاکید » ، « تحسین » ، « تحقیر » ، « تنفر » ، « ترحم » ، « استهزا » ، « شک و تردید » ، « امر و نهی » ، « تهدید » ، « حسرت » ، « آرزو » ، « درد و الم » ، « دعا » ، « تنبیه » ، «تأسف » ، « ندا و خطاب » و جز آنها ؛ چنانکه : چه عجب ! عجب آدم ریاکاری ! آفرین بر این همه ذوق و سلیقه ! دست مریزاد ! دریغ است ایران که ویران شود ! آقا هنر کرده ! جایزه هم می خواهد !

8- نشانه ی سوال ( ؟ )

موارد استفاده از این نشانه به قرار زیر است :

الف) در آخر جملات و عبارات پرسشی مستقیم ؛ چنانکه : کدام را می پسندی؟ سبز یا آبی ؟

ب) گاه علامت سوال را برای نشان دادن تردید و ابهام در داخل پرانتز می آورند؛ چنانکه : برخی تاریخ وفات سنایی را سال 525 (؟) نوشته اند . در پایان جمله های پرسشی غیر مستقیم از علامت سوال استفاده نمی شود بلکه نقطه می گذارند ؛ چنانکه : استاد از دانشجو پرسید که آیا کتاب را خوانده است .